Rozwijanie umiejętności komunikowania się

Czas trwania: 180 minut

 

Cele:

  • uporządkowanie wiedzy uczniów na temat komunikacji interpersonalnej
  • zapoznanie ze znaczeniem i wartością procesu komunikacyjnego, z barierami utrudniającymi efektywną komunikację
  • kształcenie umiejętności  w zakresie komunikacji interpersonalnej, w tym zgodności w komunikacji werbalnej i niewerbalnej
  • poznanie co sprzyja nawiązaniu dobrego kontaktu z drugim człowiekiem, a co go burzy
  • kształtowanie umiejętności porozumiewania się z ludźmi w różnych sytuacjach
  • poznanie różnych sposobów komunikowania się ludzi

 

Metoda:

  • zadaniowa
  • dyskusja
  • burza mózgów
  • ekspresyjna

 

Forma:

  • organizacyjna: zbiorowa, grupowa, indywidualna
  • przedmiotowa: poznawcza, twórcza, zabawowa

 

Środki:

  • kartki z nazwami przedmiotów,
  • kartki,
  • mazaki.


Przebieg zajęć:

Zajęcia 1:

  • powitanie klasy i wprowadzenie w tematykę zajęć (5 minut)
  • burza mózgów – skojarzenia ze słowem „komunikacja” – uczniowie podają swoje skojarzenia, zapisywane są one na tablicy, potem nauczyciel podaje definicję tego terminu  (10 minut)
  • „Pomyśl o psie” – prowadzący prosi, by uczniowie wyobrazili sobie psa. Omówienie – każdy praktycznie pomyślał o innym psie. Wyraz to symbol, któremu trzeba nadać znaczenie. Nabierają znaczeń, w zależności od naszego doświadczenia. Im mniej szczegółów podajemy w komunikacji tym bardziej druga osoba musi uciekać się do swojego doświadczenia, aby nadać im znaczenie. (5 minut)
  • „Pojęcia” – uczniowie siedzą w kręgu. Wychowawca rozdaje kartki z napisanymi nazwami różnych przedmiotów. Każdy ma napisać, do czego ten przedmiot może służyć, zagina kartkę w ten sposób, aby nie było widać, co napisał i przekazuje ją osobie siedzącej po lewej stronie, itd. Na koniec kartki wracają do wychowawcy, który głośno odczytuje to, co zostało na nich napisane. Zwraca uwagę na to, ze wiele nieporozumień w kontaktach z innymi ludźmi może wynikać z tego, że niedokładnie się rozumieją. Przykładowe nazwy przedmiotów – robot, młynek, zamek, pasek. (10 minut)
  • Burza mózgów – rodzaje komunikacji. Uczniowie podają propozycje – werbalna, niewerbalna. Omówienie – która jest ich zdaniem ważniejsza, która więcej przekazuje informacji, itp. ( 10 minut)
  • podsumowanie zajęć (5 minut)

 

Zajęcia 2:

  • powitanie i przypomnienie tematyki ostatnich zajęć (5 minut)
  • „Szymon mówi” – każdy dostaje kartkę papieru i ma za chwilę wykonać kilka prostych poleceń, które wypowie wychowawca. Polecania nie będą powtarzane, uczniowie nie mogą o nic pytać. Przykładowe polecenia: narysuj linię od prawego górnego rogu kartki do dolnego lewego, złóż kartkę wzdłuż linii środkowej, nakładając lewą stronę na prawą, itp. omówienie – dlaczego tak mało osób wykonało te polecenia poprawie, co mogłoby pomóc w ich wykonaniu? (10 minut)
  • „Aktywne słuchanie” – uczniowie dobierają się w pary. Jedna osoba z pary przez 2 minuty będzie mówiła na dowolny temat. Osoba, która ma za zadanie słuchać, ma zrobić wszystko, by okazać brak zainteresowania. Po upływie tego czasu, osoby, które opowiadały, mają powiedzieć, co im przeszkadzało w mówieniu. Tworzy się listę takich rzeczy przeszkadzających, pt. „Przeszkadza mi”. Następnie  ta osoba, która wcześniej słuchała, teraz ma za zadanie też opowiedzieć coś o sobie. Osoba, która słucha ma za zadanie wykazać jak największe zainteresowanie. Te osoby, które opowiadały mówią potem, co im ułatwiało mówienie. Powstaje lista pt. „Pomaga mi”.  (15 minut)
  • „Vademecum Dobrego Słuchacza” – uczniowie zapisują, jakimi cechami powinien charakteryzować się dobry słuchacz (10 minut)
  • podsumowanie i pożegnanie (5 minut)

 

Zajęcia 3:

  • powitanie i przypomnienie ostatnich zajęć (5 minut)
  • Burza mózgów – idealny mówca. Uczniowie podają propozycje idealnego mówcy, potem weryfikacja cech i stworzenie portretu takiego idealnego mówcy. (10 minut)
  • „Blokady” – każdy uczeń ma napisać 3 rzeczy, które mu najbardziej przeszkadzają w kontakcie z innymi. Zapisuje każdą odpowiedź na osobnej karteczce. Potem odkłada te kartki. Klasa dzieli się na 3 grupy. Jedna z grup ma za zadanie napisać: na czym polega osądzanie, druga – na czym polega decydowanie za innych, trzecia – na czym polega brak koncentracji ze strony odbiorcy w czasie rozmowy. Potem grupy prezentują swoje propozycje. Uczniowie wracają do swoich kartek i próbują zakwalifikować je do odpowiedniej kategorii. Dochodzą w ten sposób do blokad komunikacji (15  minut)
  • „Patrz mi w czy” – dobór w pary. Wychowawca poleca, by przez 2 minuty w parach patrzeć sobie w oczy, bez mówienia, śmiania się, odrywania wzroku. Po upływie tych 2 minut uczniowie omawiają, jakie trudności mieli z utrzymaniem wzroku na oczach partnera. Wychowawca zwraca uwagę na to, że utrzymywanie kontaktu wzrokowego jest ważne, bo unikanie czyjegoś wzroku traktuje się jako nieszczerość.  (10 minut)
  • podsumowanie zajęć (5 minut)

 

Zajęcia 4:

  • powitanie przypomnienie tematu ostatnich zajęć. „Odgadnij” – każdy wychowanek ma przypiętą karteczkę do pleców. Wychowawca na tej kartce pisze każdej osobie nazwisko znanej osobistości. Następnie każdy wychodzi na środek i ustawia się tak, by pozostali mogli przeczytać, jakie nazwisko ma na plecach. Zadaniem osoby, która jest na środku jest zadawanie pytań, na które odpowiada grupa. Odpowiedzi mają naprowadzić tą osobę na nazwisko, które ma napisane na plecach. Gdy osoba odgadnie prawidłowo, następuje zmiana, wchodzi na środek kolejna osoba. Wychowawca zwraca uwagę na to, że w kontaktowaniu się z innymi ważna jest umiejętność zadawania pytań, szybkość kojarzenia, zbieranie szczegółów w całość.  (15 minut)
  • „Recepta na dobrą rozmowę” – zapisanie na tablicy recepty na to, aby rozmowa z drugim człowiekiem była udana. Propozycje zgłaszają wszyscy uczniowie. (10 minut)
  • „To, co najważniejsze” – podział na grupy. Każda grupa za pomocą rysunku, schematu, wierszyka, itp., przedstawia, co jest według niej najważniejsze w procesie porozumiewania się. Potem następuje prezentacja i omówienie prac ( 15 minut)
  • podsumowanie zajęć ( 5 minut)